Nhu cầu của thị trường đối với vàng miếng SJC là có nhưng nguồn cung hạn chế, vì 10 năm qua Ngân hàng Nhà nước (NHNN) không nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng SJC. Chính điều này đã khiến tình trạng chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới tồn tại nhiều năm nay và hiện vàng SJC cao hơn giá thế giới đến 16-18 triệu đồng/lượng
Việt Nam là quốc gia có chênh lệch giá vàng so với quốc tế rất cao. Thậm chí, giá vàng trang sức, giá vàng nhẫn 24K các loại cũng cao hơn thế giới 3-4 triệu đồng/lượng là bất hợp lý. Điều này làm gia tăng tình trạng nhập lậu vàng nguyên liệu để sản xuất, gia công vàng trang sức, mỹ nghệ gây ảnh hưởng đến tỉ giá và bất ổn thị trường.
Nhiều người dân có nhu cầu nắm giữ vàng, bao gồm cả vàng SJC và vàng trang sức, bị thiệt thòi. Đặc biệt là trong bối cảnh lạm phát, tình hình địa chính trị quốc tế bất ổn, chứng khoán thế giới biến động mạnh… thì nắm giữ vàng như tài sản an toàn là nhu cầu chính đáng của các nhà đầu tư. Trước tình hình đó, NHNN cần sớm có giải pháp để tăng cung cho thị trường, thu hẹp chênh lệch với giá vàng thế giới.
Thị trường vàng Việt Nam đã cơ bản ổn định sau gần 10 năm và một số đạo luật mới về đầu tư, kinh doanh đã được ban hành theo hướng hội nhập quốc tế nên một số quy định của Nghị định 24 đã không còn phù hợp, cần sớm sửa đổi theo thông lệ quốc tế. Thị trường vàng ổn định trong thời gian qua đã góp phần hiệu quả vào công cuộc chống vàng hóa, đô-la hóa nền kinh tế, cũng là cơ sở để trả vàng về lại bản chất như một loại hàng hóa thông thường.
Cho nhập vàng nguyên liệu
Mức chênh lệch quá lớn này trở thành “chuyện lạ” của giá vàng, trong khi những người có nhu cầu mua vàng thương hiệu quốc gia lại bị thiệt. Vì vậy cần có giải pháp can thiệp để kéo giá vàng trong nước về sát giá thể giới.
Để làm được điều này, cần tăng nguồn cung cho thị trường theo hướng hủy bỏ quy định NHNN độc quyền sản xuất vàng miếng và không sử dụng một loại vàng miếng SJC làm thương hiệu độc quyền như hiện nay. Đồng thời, chọn thêm một số thương hiệu vàng đủ tiêu chuẩn, chất lượng khác cùng tham gia thị trường vàng miếng. Vì việc cấp phép cho một số doanh nghiệp đủ điều kiện để sản xuất vàng miếng sẽ giúp tạo ra sự cạnh tranh công bằng, bình đẳng của vàng miếng trên thị trường. Bên cạnh đó, cho phép các doanh nghiệp nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng, vàng trang sức, vàng nhẫn… đáp ứng nhu cầu của thị trường. Nguồn cung tăng sẽ góp phần giảm giá vàng.
Ngoài ra, kiến nghị Chính phủ, Quốc hội đưa ngành sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ ra khỏi danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện; đồng thời xem xét cấp giấy phép nhập khẩu vàng nguyên liệu để doanh nghiệp có đủ nguyên liệu sản xuất.
Sửa đổi quy định – nếu cần thiết
Nghị quyết số 77/NQ-CP phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 5-2022 yêu cầu NHNN chủ trì, phối hợp với bộ, cơ quan liên quan điều hành đồng bộ, chủ động, linh hoạt các công cụ chính sách tiền tệ, phối hợp chặt chẽ, hài hòa với chính sách tài khóa và các chính sách kinh tế vĩ mô khác nhằm kiểm soát lạm phát theo mục tiêu đề ra, góp phần bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế; quyết liệt triển khai chính sách hỗ trợ lãi suất theo chương trình phục hồi và phát triển kinh tế – xã hội.
Bên cạnh đó, tiếp tục triển khai các giải pháp quản lý chặt chẽ thị trường vàng theo Nghị định số 24/2012/NĐ-CP ngày 3-4-2012 của Chính phủ. Các NHNN cũng cần tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát đối với các tổ chức kinh doanh vàng, bảo đảm không ảnh hưởng lớn đến tình hình kinh tế vĩ mô; xử lý nghiêm các hành vi vi phạm; nghiên cứu, rà soát các quy định liên quan để sửa đổi, bổ sung (nếu cần thiết), báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.
Lời kết
Như vậy, khi một số quy định của nghị định đã không còn phù hợp với thị trường vàng trong nước nữa, thì cần có những thay đổi nhất định để phù hợp hơn với tình hình thị trường hiện tại. Một số gợi ý được đưa ra là cần sớm tăng cung, cho nhập vàng nguyên liệu và sửa đổi một số quy định khác cho cần thiết. Thị trường luôn luôn biến động, vì thế các quy định cũng luôn cần cập nhật, làm mới để đáp ứng với nhu cầu thị trường hơn.
